Τι είναι η NDI (Non -directivité intervenante): Παρεμβαίνουσα Μη Κατευθυντικότητα;
Η Παρεμβαίνουσα Μη Κατευθυντικότητα είναι μια μέθοδος Παιδαγωγικής, Ψυχοθεραπείας, Συμβουλευτικής, Εμψύχωσης ομάδων αλλά και στάση ζωής.
Είναι κατ’ αρχήν μια γενική θεωρία κατανόησης των ανθρώπινων λειτουργιών σε ψυχολογικό, θεσμικό και κοινωνικό επίπεδο και συγχρόνως μια παιδαγωγική μέθοδος διευκόλυνσης της πορείας της μάθησης και της προσωπικής ανάπτυξης. Αποτελεί επίσης μια φιλοσοφία του ανθρώπου και των σχέσεων του που βασίζεται στην δύναμη των βιωμάτων, των συγκινήσεων και των επιθυμιών γιατί θεωρεί πως εκεί βρίσκεται η πηγή των δυνάμεων της ζωής. Σέβεται την αυτονομία και την ελευθερία του κάθε προσώπου, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, προσωπικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών μέσα σε σχέσεις επικοινωνίας, προσωπικής εμπλοκής, συνάντησης με τον διαφορετικό Άλλο.
Λίγα λόγια για τη μεθοδολογία της NDI
Η Μη Κατευθυντικότητα επικεντρώνεται στην αναγνώριση των φαινομένων της Δυναμικής της Ομάδας (K. lewin – field theory, training group), και στην ενεργό ακρόαση και συνοδεία με ανεπιφύλακτα θετική αποδοχή, ενσυναίσθηση και γνησιότητα (C. Rogers – (Person Centred Counselling, Encounter Group). O Μη Κατευθυντικός εμψυχωτής, δάσκαλος, σύμβουλος, θεραπευτής, επιδιώκει την ενεργοποίηση των δυνάμεων αυτοπραγμάτωσης του κάθε Προσώπου, μέσω της διευκολυντικής στάσης του που βασιζεται στις παραπάνω αρχές.
Οι K. Lewin και C. Rogers απορίπτοντας κάθε επιβολή και εξουσία που επιβάλλεται αμέσως ή εμμέσως, δεν αναγνωρίζουν την Επιρροή του εμψυχωτή. Η έννοια της εισάγεται από τον M. Lobrot (NDI) και συνδέεται με το πρόσωπο που έχει γνώση, εμπειρία και μπορεί να επηρεάσει χωρίς επιβολή, αναγνωρίζοντας έτσι την σημασία της Παρέμβασης στην Μη Κατευθυντικότητα.
Ο άνθρωπος διαμορφώνεται από τις επιρροές που δέχεται. Η/Ο εμψυχώτρια/τής είναι δρών κοινωνικό υποκείμενο και δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από την ουδετερότητα της Μη κατευθυντικότητας. Οφείλει να επηρεάζει θετικά και εποικοδομητικά με τις προτάσεις, τις ιδέες, τις αναλύσεις της/του, με την προϋπόθεση ότι λειτουργεί προς όφελος των συμμετεχουσών/όντων, επικεντρωμένη/ος στις ανάγκες και τα αιτήματα τους.
Η/Ο εμψυχώτρια/ής οφείλει κατ αρχήν να ακούσει τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τα αιτήματα και τις επιλογές του προσώπου ή της ομάδας, να τις σεβαστεί, να τις δώσει αξία, να ενδιαφερθεί για αυτές και στη συνέχεια να προτείνει σε συνεργασία με τις/τους συμμετέχουσες/οντες, αυτό που πιστεύει ότι ανταποκρίνεται σε αυτές.
Με βάση τα παραπάνω διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και εφαρμόστηκε με συστηματικό τρόπο και εξαιρετική αποτελεσματικότητα μια μεθοδολογία θεμελιωμένη θεωρητικά και δοκιμασμένη στην πράξη, που συνοψίζεται στο τρίπτυχο: Ακούω – προτείνω – συνοδεύω με Ενσυναίσθηση, Γνησιότητα και Ανεπιφύλακτα θετική Αποδοχή.
Λίγα λόγια για τη μεθοδολογία της NDI
Η Μη Κατευθυντικότητα επικεντρώνεται στην αναγνώριση των φαινομένων της Δυναμικής της Ομάδας (K. lewin – field theory, training group), και στην ενεργό ακρόαση και συνοδεία με ανεπιφύλακτα θετική αποδοχή, ενσυναίσθηση και γνησιότητα (C. Rogers – (Person Centred Counselling, Encounter Group). O Μη Κατευθυντικός εμψυχωτής, δάσκαλος, σύμβουλος, θεραπευτής, επιδιώκει την ενεργοποίηση των δυνάμεων αυτοπραγμάτωσης του κάθε Προσώπου, μέσω της διευκολυντικής στάσης του που βασιζεται στις παραπάνω αρχές.
Οι K. Lewin και C. Rogers απορίπτοντας κάθε επιβολή και εξουσία που επιβάλλεται αμέσως ή εμμέσως, δεν αναγνωρίζουν την Επιρροή του εμψυχωτή. Η έννοια της εισάγεται από τον M. Lobrot (NDI) και συνδέεται με το πρόσωπο που έχει γνώση, εμπειρία και μπορεί να επηρεάσει χωρίς επιβολή, αναγνωρίζοντας έτσι την σημασία της Παρέμβασης στην Μη Κατευθυντικότητα.
Ο άνθρωπος διαμορφώνεται από τις επιρροές που δέχεται. Η/Ο εμψυχώτρια/τής είναι δρών κοινωνικό υποκείμενο και δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από την ουδετερότητα της Μη κατευθυντικότητας. Οφείλει να επηρεάζει θετικά και εποικοδομητικά με τις προτάσεις, τις ιδέες, τις αναλύσεις της/του, με την προϋπόθεση ότι λειτουργεί προς όφελος των συμμετεχουσών/όντων, επικεντρωμένη/ος στις ανάγκες και τα αιτήματα τους.
Η/Ο εμψυχώτρια/ής οφείλει κατ αρχήν να ακούσει τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τα αιτήματα και τις επιλογές του προσώπου ή της ομάδας, να τις σεβαστεί, να τις δώσει αξία, να ενδιαφερθεί για αυτές και στη συνέχεια να προτείνει σε συνεργασία με τις/τους συμμετέχουσες/οντες, αυτό που πιστεύει ότι ανταποκρίνεται σε αυτές.
Με βάση τα παραπάνω διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και εφαρμόστηκε με συστηματικό τρόπο και εξαιρετική αποτελεσματικότητα μια μεθοδολογία θεμελιωμένη θεωρητικά και δοκιμασμένη στην πράξη, που συνοψίζεται στο τρίπτυχο: Ακούω – προτείνω – συνοδεύω με Ενσυναίσθηση, Γνησιότητα και Ανεπιφύλακτα θετική Αποδοχή.
Μέθοδοι και Τεχνικές
Στην NDI χρησιμοποιείται ένα πλήθος μεθόδων και τεχνικών, με την προϋπόθεση να ακολουθούνται οι αρχές και η φιλοσοφία της Παρεμβαίνουσας Μη Κατευθυντικότητας. Εκείνο που προέχει δεν είναι η προσήλωση στις τεχνικές οδηγίες που δίνονται από διάφορα εγχειρίδια δραστηριοτήτων. Κεντρική σημασία έχει στην αξιοποίηση τεχνικών και ασκήσεων, το να τίθενται στην υπηρεσία των συμμετεχουσών/χόντων, προσαρμοζόμενες κάθε φορά στις συγκεκριμένες ανάγκες και συνθήκες, με σεβασμό της μοναδικότητας της κάθε κατάστασης και της ελευθερίας του προσώπου και της ομάδας.
Η εφαρμογή όπως και το βίωμά τους είναι μοναδική και ανεπανάληπτη εμπειρία κοινής δημιουργίας, που προκύπτει και διαμορφώνεται από την συνεργασία εμψυχωτριών/ών και συμμετεχουσών/όντων. Οι εμψυχώτριες/ές μέσα από την πληθώρα των εμπειριών, των επιρροών και της εκπαίδευσης τους, διαμορφώνουν την προσωπική τους αντίληψη και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, ώστε να δημιουργούν την παρέμβασή τους και να συνθέτουν την πρόταση τους, μέσα από τη συνάντηση που προκύπτει κάθε φορά με το εκάστοτε πρόσωπο ή ομάδα.
Οι περισσότερες μέθοδοι και τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην NDI εμπνέονται ή προέρχονται από διάφορες σχολές και παραδόσεις.
Η NDI – Non directivité Intervenante
Παρεμβαίνουσα Μη Κατευθυντικότητα
στην Ελλάδα
Εδώ και 30 περίπου χρόνια η NDI εφαρμόζεται και στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη επιτυχία και αποδοχή. Υλοποιούνται εκπαιδεύσεις και συγκροτούνται ομάδες προσωπικής ανάπτυξης και ψυχοθεραπείας. Πολλοί κλινικοί των ανθρωπίνων σχέσεων και εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων έχουν εκπαιδευθεί και εφαρμόζουν τις αρχές, το πνεύμα και τις μεθόδους της NDI στους χώρους δραστηριοποίησής τους. Η NDI διδάσκεται στην ανώτατη εκπαίδευση (Παιδαγωγική Σχολή, ΑΠΘ) τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο (ΜΠΣ Ειδίκευση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση). Εφαρμόζεται στην επιμόρφωση επαγγελματιών διαφόρων κατηγοριών. Το επίπεδο της εκπαιδευτικής-παιδαγωγικής και κλινικής εφαρμογής στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό.
Ομιλίες & Διαλέξεις
Στα πλαίσια της δράσης του για την κοινωνική αλλαγή, το Ινστιτούτο “Βιωματική Παρέμβαση NDI” διοργανώνει ομιλίες/διαλέξεις/συζητήσεις για θέματα που αφορούν στην παιδαγωγική/ψυχική υγεία και ψυχοθεραπεία, θέματα που αφορούν στη λειτουργία και εξέλιξη των εναλλακτικών συλλογικοτήτων ή για επίκαιρα κοινωνικά θέματα, θέματα αειφορίας της πόλης και των κοινοτήτων της, τέχνης κ.α